Năm 1998, tôi đang là phóng viên thường trú vùng Tây Bắc. Tôi thích có những chuyến công tác vào tận bản xa. Có bữa dừng chân nghỉ ở một hiệu tạp hóa của một thị trấn nhỏ, vùng heo hút có hiệu tạp hóa bán cả dầu hoả và rượu ngô, cả thuốc trừ sâu lẫn kem đánh răng như thế được gọi sang chảnh. Có mấy cháu gái người dân tộc thiểu số cứ thập thò đùn đẩy nhau ngoài cửa quán, hóa ra họ mua muốn dầu gội đầu. Chủ quán đon đả nhưng giọng vẫn trịch thượng và đe nẹt.
- Dầu gội Pháp đấy! Mua đi! Pháp, biết nước Pháp trên vô tuyến không?
Tôi liếc mắt thì hóa ra tên chai dầu gội đó là “Pháp”. Dù tem nhãn cẩu thả nhưng vẫn đọc được: PHÁP (?!)
Tưởng những câu chuyện chí trá, lập lờ như thế chỉ đem đi lừa bịp ở thôn bản vùng sâu, ai ngờ 30 năm sau còn nguyên giữa Thủ đô!
Trong cuộc sống, trò lừa bịp càng khốn nạn càng phải khoác lên mình tấm áo giả nhân giả nghĩa, sắm bộ mặt đàng hoàng thật tử tế cho xứng tầm. Dường như tỷ lệ thuận với nhau?
Thời đại dịch Covid-19, chúng ta thấy rõ nhất trò bịp này ở lĩnh vực thuốc men. Mấy nhà sản xuất dược phẩm muốn ăn to, theo kiểu chơi “tất tay”, “vét phát hết chiếu bạc” đã biết cách đầu tư đúng chỗ, đồng thời gia công kỹ năng lừa bịp lên mức thượng thừa.
Trước “chiến dịch”, họ cần Bộ Y tế phát đi một thông báo rằng thuốc của họ có thể điều trị (hoặc hỗ trợ điều trị) Covid-19. Bộ Y tế nói dân ai chả tin. Không tin Bộ tin ai? Việc của Bộ tới đó coi như xong! Phần còn lại là của họ, là đi hốt tiền vì đã có trong tay "bảo chứng" đầy quyền lực của ngành.
Tương tự, bằng cách nào đó, họ liên kết với một số cơ quan kiểm định, nghiên cứu về dược to đùng, toàn GS-TS, toàn bậc đạo cao đức trọng nắm trong tay trọng trách điều hành đơn vị. Các “bậc tiên hiền” ấy đứng lên dõng dạc tuyên bố “thuốc A, thuốc B đang nghiên cứu, kết quả ban đầu rất khả quan, đem lại nhiều hy vọng…”.
Sau tuyên bố nặng trịch của các chuyên gia ở viện nọ viện kia là đến lúc đám làm thuốc bất lương tăng tốc chiến dịch bẩn thỉu đã âm thầm chuẩn bị từ trước. Một loại thuốc - tên gọi na ná tên thuốc các nhà khoa học vừa công bố - rầm rộ “lên sạp”. Họ ma lanh lách luật bằng cách thêm một chữ cái đằng sau cái “tên chính danh” vừa được các nhà khoa học công bố để không ai bắt bẻ.
Trong lúc Covid-19 hoành hành, nhiều người bệnh nặng đang thoi thóp, nhiều F1 đang hoang mang, nhiều gia đình muốn có loại thuốc hỗ trợ chống virus, kèm thêm cái tâm lý “có bệnh vái tứ phương”, thì thử hỏi người dân làm gì còn thời gian, có đủ minh mẫn để suy xét thuốc nọ thuốc kia?
Viên thuốc ấy về bản chất không khác gì chai dầu gội (tên) Pháp đã lừa bịp trẻ em vùng cao 30 năm trước, nhưng sự khốn nạn và tàn nhẫn thì hơn gấp nhiều lần.
Nó tàn nhẫn ở chỗ trục lợi cả người sắp chết. Nó tàn nhẫn ở chỗ bán cho người bệnh chút hy vọng nhưng chúng biết thừa là tuyệt vọng. Nó tàn nhẫn ở chỗ đã làm vấy bẩn lên tấm áo blouse trắng - đồng nghiệp của họ - đang vắt kiệt sức lực phục vụ người bệnh trong các khu cách ly ở tuyến đầu./.
