Tại buổi gặp gỡ, đối thoại của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với công nhân sáng nay 12-6, từ điểm cầu Bình Phước, chị Trần Thị Toan (sinh năm 1987, cán bộ Công đoàn cơ sở công ty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam) cho biết chị là cán bộ công đoàn đã bị đối tượng cho vay nặng lãi đe dọa, bôi nhọ danh dự do công nhân công ty vướng vào tín dụng đen. Thực tế rất nhiều công nhân đang gặp khó khăn về tài chính, nhưng lại rất khó tiếp cận với các khoản vay cá nhân từ ngân hàng nên buộc phải tìm đến tín dụng đen. Tín dụng đen đang hoành hành gây hậu quả rất nghiêm trọng ở các tỉnh, thành phố.
Chị Trần Thị Toan từ điểm cầu tỉnh Bình Phước nêu câu hỏi tại buổi đối thoại
Chị Toan đề nghị Chính phủ có chương trình, chính sách hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động, để công nhân không phải đi vay nặng lãi hoặc hỗ trợ vốn cho Quỹ CEP (một mô hình của Công đoàn hỗ trợ tín dụng hiệu quả, thuận tiện) cho công nhân nhưng nguồn lực hạn chế nên không đáp ứng đủ nhu cầu vay vốn của công nhân.
Trả lời câu hỏi này, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết phía NHNN có trách nhiệm để người dân không tiếp cận tín dụng đen khi đã tiếp cận được nguồn vốn chính thức, tín dụng chính thức. Ông cho biết thời gian gần đây, NHNN cũng đã phối hợp với Bộ Công an nghiên cứu vì sao tín dụng đen còn đất để tồn tại để hoạt động. Trong đó, có nhu cầu vay từ người lao động, nhất là từ vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Khi có cầu thì phải có cung.
Ông Đào Minh Tú cho rằng những nhu cầu cấp bách, chính đáng của người dân thì phải có nguồn tín dụng chính thức có thể đáp ứng. NHNN với trách nhiệm của mình sẽ nghiên cứu, phối hợp với các cấp chính quyền để triển khai. Còn với những nhu cầu tín dụng không chính đáng như chơi lô đề, cờ bạc, cá độ… Phần đó, các cơ quan chức năng phải trấn áp kể cả "cầu cũng như cung". Những tổ chức, cá nhân lợi dụng những hình thức đó, núp bóng dưới tổ chức hoạt động phi pháp đều phải dẹp bỏ.
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, giải đáp câu hỏi của công nhân về tình trạng công nhân sập bẫy tín dụng đen
Ông Tú cho biết ngoài những giải pháp đã và đang triển khai thực hiện, NHNN tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại mạnh dạn cho vay, không cần những thủ tục phức tạp với những khoản tín dụng không lớn để người lao động kịp thời tiếp cận. Chủ trương cho vay phát triển nhỏ lẻ, và thị trường bán lẻ đẩy mạnh hơn.
Thứ hai là sử dụng những biện pháp công nghệ để người vay tiếp cận những khoản vốn này. Cùng với đó, phối hợp với các cấp chính quyền để người vay thuận lợi tiếp cận những khoản vốn này.
Phó Thống đốc Thường trực NHNN cho biết hiện có 2 công ty thuộc 2 NHTM lớn là FE Credit và công ty tài chính là HD Solution đã cam kết mỗi ngân hàng có gói 10 nghìn tỉ với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường đang cho vay hiện nay sẽ cho vay với nhu cầu chính đáng của công nhân trong các khu công nghiệp, nhà máy. Phía NHNN cũng sẽ có giám sát đúng đối tượng, đạt được những yêu cầu chính đáng của công nhân. Ông Đào Minh Tú cũng mong có sự phối hợp của Tổng LĐLĐ Việt Nam và các cấp công đoàn trong triển khai việc này.
Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an
Về giải pháp ngăn chặn tín dụng đen, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an, cho biết liên quan tới tín dụng đen, các đối tượng rất tinh vi, núp bóng dưới vỏ bọc doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính. Các đối tượng cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh. Các đối tượng hoạt động tín dụng đen có thủ đoạn dụ dỗ, lôi kéo công nhân vay tiền trực tiếp, qua app, qua mạng xã hội hoặc núp nóng doanh nghiệp với lãi suất cao.
Qua công tác đấu tranh của Bộ Công an cho thấy có những lãi suất 90-100% /tháng, thậm chí lên đến 700%-1000%/tháng. Trong đó chúng sử dụng nhiều thủ đoạn đe doạ, khủng bố tinh thần, chiếm đoạt tài sản khi người vay quá hạn.
Trong 3 năm vừa qua, Bộ Công an đã xử lý 2.700 vụ việc, gần 5.000 đối tượng. Bộ Công an đã khởi tố gần 2.000 vụ với gần 4.000 bị can, trong đó gần 1.000 vụ cho vay nặng lãi. Nhiều bị hại là công nhân.
Để phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động tín dụng đen, Bộ Công an đã tập trung tổ chức phòng ngừa, xã hội, tuyên truyền phổ biến quy định của pháp luật. Bộ Công an chỉ đạo công an các tỉnh, thành phố kiểm tra các cơ sở, doanh nghiệp có liên quan tới hoạt động này. Đồng thời, phát hiện tội phạm vi phạm pháp luật, xử lý những doanh nghiệp lợi dụng chính sách này; rà soát các ngành nghề kinh doanh thường bị các đối tượng hoạt động tín dụng đen lợi dụng để núp bóng và sẽ siết chặt quản lý, triệt phá. Đồng thời mở các đợt cao điểm trấn áp tội phạm trên toàn quốc liên quan tới tín dụng đen.
Trao đổi về nội dung này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị NHNN nghiên cứu chính sách tín dụng, cho vay phù hợp để phòng, ngừa tín dụng đen. Bộ Công an phải nắm chắc tình hình, xử lý nhanh, kịp thời những đối tượng vi phạm và ngăn chặn kịp thời những hậu quả xấu tác động tới nền kinh tế và công nhân lao động.
Cùng trao đổi về nội dung này, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho biết vấn đề này có liên quan tới mạng lưới bán lẻ của các ngân hàng thương mại (NHTM). Hiện nay nhiều NHTM chưa chú trọng vào các khu công nghiệp, chưa có các phòng giao dịch tại các khu công nghiệp. Do vậy, công nhân chưa tiếp cận được.
